Ngũgĩ wa Thiong'o

Lohankhapedia (自由的百科全書) 欲共你講..。
跳至導覽 跳至搜尋
Ngũgĩ wa (Thiong)'o
Ngugi wa Thiong'o - Festivaletteratura 2012.JPG
出世 (Chhut-sì) James Ngugi
(1938-01-05) 5 January 1938 (age 85)
KamiriithuKenya Colony (present day Kiambu County, Kenya)
職業 (Chit-gia̍p) 作家 (Chok-ka)
衛語 (Ōe-gí) 英語 (Eng-gí)Kikuyu
教育 (Kàu-io̍k) Makerere大學 (Tāi-ha̍k) (BA)
Leeds大學
牽手 (Khan-chhiú) Njeeri
囝如 (Kiáⁿ-jî) MũkomaWanjiku等等 (téng-téng)
網站 (Bāng-chām)
Official website

Ngũgĩ wa衷' (o) (Gikuyu ê ōe kóng: [ᵑɡoɣe wá ðiɔŋɔ]; 1938 ()Chiaⁿ--goe̍h chhe 5 ()James Ngugi出世) () (chi̍t) (ūi)Kenya (ê)作家, ()學者 (ha̍k-chiá) (I)早前 (chá-chêng) (iōng)英語寫作 (siá-chok)這馬 (chit-má)作品 (chok-phín)主要 (chú-iàu)是用Gikuyu (ōe) (siá) (Lâng) (kóng)已經 (í-keng) (sǹg)是 " (Tang)非洲 (Hui-chiu)小說 (siáu-soat) (ka)先鋒 (sian-hong)"。伊 (só͘)寫的著作 (tù-chok)包括 (pau-koat)小說,戲齣 (hì-chhut) () (phiⁿ)故事 (kò͘-sū) (kap)散文 (sòaⁿ-bûn) (Ū)文學 (bûn-ha̍k)社會 (siā-hōe)評論 (phêng-lūn) (koh)嘛有囡仔 (gín-á) (chheh)。伊創辦 (chhòng-pān)Gikuyu (bûn)期刊 (kî-khan)號做 (hō-chò)Mũtĩiri,上時 (siāng-sî)嘛佇當中 (tang-tiong) (chò)編輯 (phian-chi̍p)。伊寫的短篇故事革命 (Kek-bēng) (Khiā) (Ho͘)Thēng: A̍h是 (Kóng)行路 (Kiâⁿ-lō͘)按怎 (Án-chóaⁿ) (Tio̍h) (Ài)徛呼Thēng (choân)世界 (sè-kài)予人 (hō͘-lâng)翻譯 (hoan-e̍k)做100 (chióng)無仝 (bô-kâng)話語 (ōe-gí)版本 (pán-pún)

佇1977年, Ngũgĩ (ūi) (tio̍h) (beh) (chiong)戲劇 (hì-kio̍k) (hòa)過程 (kòe-têng) (ùi)伊所認圍 (jīn-ûi) (hit)種 "資產 (chu-sán)階級 (kai-kip)的教育系統 (hē-thóng)" 當中家敨放 (tháu-pàng)出來 (chhut-lâi),伊開始 (khai-sí) (in)家己 (ka-tī)的Kenya (chhòng) (khoán) (sin)戲劇 (lâi)鼓勵 (kó͘-lē) (ē)自動 (chū-tōng)自發 (chū-hoat) (khì) (khòaⁿ)表演 (piáu-ián).[1] (che)計畫 (kè-ōe)就是欲 (hō͘) (thang)知影 (chai-iáⁿ)講戲劇化的怪程 (kòe-têng)內底 (lāi-té) (teh) " ()啥物 (siáⁿ-mi̍h) (io̍h)"。 Ngũgĩ伊嘛認為 (jīn-ûi) (mài)有 "會 ()隔開 (keh-khui)的過程, (he)製造 (chè-chō) (phoe)出名 (chhut-miâ)演員 (ián-oân)佮一 (tōa) (tīn) ()個人 (kò-jîn)想法 (siūⁿ-hoat) (chin) (hèng)名星 (miâ-chheⁿ)鋩眾 (mê-chiòng)",因為 (in-ūi)按呢 (án-ne) ()予 "一般 (it-poaⁿ)人" 感覺 (kám-kak)次味 (chhù-bī).[1] 伊彼 (chhut)Ngũgĩ wa Mirii合作 (ha̍p-chok)做伙 (chò-hóe)寫的, (siāng)代表 (tāi-piáu) (sèng)的戲齣Ngaahika Ndeenda雖然 (sui-jiân)成功 (sêng-kong)有予伊 (thàn) (chîⁿ)毋閣 (m̄-koh) (ián) (liáu) (kòe)6禮拜 (lé-pài) (sûi)著予Kenya專制 (choan-chè)政府 (chèng-hú)禁止 (kìm-chí).[1]

接紲 (Chiap-sòa)Ngũgĩ自按呢 (chū-án-ne)濟監 (chē-kaⁿ)一東 (gōa)國際 (Kok-chè)濟个 (Chōe-kò)卸免 (Sià-bián)組織 (Cho͘-chit)認為 (chit)藝術 (gē-su̍t)家是良心 (liông-sim) (hoān)。伊出 (kaⁿ) () (cháu)離開 (lī-khui)Kenya.[2] 這馬伊成做 (chiâⁿ-chò)出眾 (Chhut-chiòng)教授 (Kàu-siū)美國 (Bí-kok)加州 (Ka-chiu)大學Irvien分校 (Hun-hāu)的英語佮比較 (Pí-kàu)文學 () ()冊。進前 (Chìn-chêng)伊嘛 (bat)西 (Sai) (Pak)大學, Yale大學,佮兩約 (Niú-iok)大學教過。 Ngũgĩ伊時常 (sî-siông)予人認為會 (tek)著Nobel文學 (Chióng).[3][4][5] 佇2001年伊佇Italy (the̍h)著國際Nonino獎。 (Koh)佇2016年提著Park Kyong (ni)獎。怹的囡仔有2位嘛是作家,怹 (miâ)號做Mũkoma wa Ngũgĩ[6]Wanjiku wa Ngũgĩ.[7]

人生 (Jîn-seng)故事[修改]

(Kái)名,理想 (lí-sióng)教學 (kàu-ha̍k)[修改]

1967年Ngũgĩ伊所寫的小說 (A)Grain of Wheat表現 (piáu-hiān)出伊為Fanon主義 (chú-gī)佮Marx主義贊聲 (chàn-siaⁿ); (kāng)彼年,伊嘛開始佇Nairobi大學做教授教英國 (Eng-kok)文學。伊繼續 (kè-sio̍k)佇大學教冊教10 (tang)中間 (tiong-kan)嘛佇Makerere做師寫 (su-siá)創作 (chhòng-chok)研究 (Gián-kiù) (Oân)其中 (Kî-tiong)伊嘛捌有1東佇西北大學的英國佮非洲研究系客座 (kheh-chō) (khò)後來 (Āu-lâi)伊就放棄 (hòng-khì)用英語寫作,嘛放棄彼 (ê)號做James Ngugi,失民 (sit-bîn)主義 (chiá)的名;[8] (kàu)1970年伊共伊的名改做Ngũgĩ wa衷'阿,[9] 開始用伊的母語 (bó-gí)Gikuyu (ōe)來寫作.[10]

參考 (Chham-khó)來原 (Lâi-goân)[修改]

  1. 1.0 1.1 1.2 Ngũgĩ wa衷'阿,Decolonising the Mind: The Politics of Language in African Literature, 1994, pp。 57–59.
  2. "Committee for the Release of Political Prisoners in Kenya Collection: 1975-1998". George Padmore Institute. 13 May 2018 khòaⁿ--ê. 
  3. Evan Mwangi, "DespitetheCriticism,Ngugi is 'Still Best Writer. AllAfrica, 8 November 2010.
  4. Page, Benedicte, "Kenyan author sweepsinas late favouriteinNobel prize for literature", The Guardian, 5 October 2010.
  5. Provost, Claire, "Ngugi wa衷'o: amajor storyteller witharesonant development message", The Guardian, 6 October 2010.
  6. "MUKOMA WA NGUGI". MUKOMA WA NGUGI. 
  7. "A Family Affair at Calabash: Lit Fest hosts First Family of Kenyan Letters". Jamaica Observer. 18 May 2014. goân-loē-iông tī 17 April 2021 hőng khó͘-pih. 4 April 2021 khòaⁿ--ê.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  8. Baraka, Carey (13 June 2023). "Ngũgĩ wa衷'阿: three days with a giant of African literature". The Guardian. 
  9. Brown, David Maughan (1979). "Reviewed Work(s): The Emergence of African Fiction by Charles R。 Larson". English in Africa. 6 (1): 91–96. JSTOR 40238451. 
  10. "Ngugi wa衷'阿 (b. James Ngugi, 1938)". Craig White's Literature Courses. goân-loē-iông tī 2013-12-09 hőng khó͘-pih.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)