Hu̍t-kàu

Lohankhapedia (自由的百科全書) 欲共你講..。
(對 Buddhism 轉來)
跳至導覽 跳至搜尋

佛教 (Hu̍t-kàu) (Pu̍t-kàu,佛教),世界 (sè-kài)3 (tōa)宗教 (chong-kàu)之一 (chi-it), (另外 (Lēng-gōa)2 (ê) ()基度教 (Ki-to̍k-kàu) (kah)Islam (kàu))。西元前 (Se-gôan-chêng)6世紀 (sè-kí) (ê)時代 (sî-tāi)釋迦摩尼 (Sek-khia-mô͘-nî) () (Kó͘)印度 (Ìn-tō͘)創建 (chhòng-kiàn) (liáu)佛教,叫做 (kiò-chòe)佛陀 (hu̍t-tô) (Àn)傳部 (thôan-pō͘)線路 (sòaⁿ-lō͘)會當 (ē-tàng) ()佛教分做 (pun-chòe)南傳 (Lâm-thôan)佛教北傳 (Pak-thôan)佛教 (ah) ()按照 (àn-chiàu)教義 (kàu-gī)精差 (cheng-chha) (lâi) (kóng) (koh)會使 (ē-sái)分左 (pun-chò)小乘 (Sió-sêng)佛教 (小乘佛教) 佮大乘 (Tāi-sêng)佛教 (大乘佛教)。現此時 (Hiān-chú-sî),佛教主要 (chú-iàu)流行 (liû-hêng)中國 (Tiong-kok)韓國 (Hân-kok)日本 (Ji̍t-pún)藉的 (chià-ê)東亞 (Tang-a)地區 (tē-khu)佮1寡仔 (kóa-á)東南亞 (Tang-lâm-a)國家 (kok-ka) (譬如講 (phì-jû-kóng)泰國 (Thài-kok))

佛教的歷史 (le̍k-sú)[修改]

會用的 (Ē-ēng--ê)參考 (chham-khó)佛教歷史

釋迦摩尼過身 (kòe-sin)了後 (liáu-āu),佛教佇當時 (tng-sî)印度得著 (tit-tio̍h)真緊 (chin-kín)發展 (hoat-tián)到甲 (kàu-kah)孔雀 (Khóng-chhiok)王朝 (Ông-tiâu)阿育 (A-io̍k) (ông)的時代,佛教已經 (í-keng)成做 (chiâⁿ-chòe)印度的國教 (kok-kàu)非常 (hui-siông)隆盛 (liông-sēng)供奉 (Kèng-hōng)佛祖 (hu̍t-chó͘)佛塔 (hu̍t-thah) ()開始 (khai-sí)大量 (tāi-liōng) (teh)建造 (kiàn-chō) (Ùi)西元前150 ()開始建造的阿前陀 (A-chiân-tô)石窟 (chio̍h-khut) (阿旃陀石窟),一直 (it-ti̍t)到甲西元 (se-gôan)7世紀 (chiah) (chò) (soah)

隨著 (Sûi-tio̍h)形勢 (hêng-sè)咧發展,佛教嘛不斷 (put-tōan)修正 (siu-chèng)豐富 (hong-hù)釋迦摩尼的學說 (ha̍k-soat)到尾仔 (kàu-bóe-á)分化 (hun-hòa)做18 (pō͘) ( (ū) (lâng)講20部 )。西元1世紀的 ()產生 (sán-seng)大乘佛教

孔雀王朝開始,佛教 (to̍h) (pun)2个無仝 (bô-kāng)方向 (hong-hiòng) (hiòng)外國 (gōa-kok)傳播 (thôan-pò͘)南傳佛教 (小乘佛教 ) 主要糖碳 (thn̂g-thòaⁿ) (kàu)泰國緬甸 (Bián-tiān)柬埔寨 (Kán-po͘-chē)斯里蘭卡 (Su-lí-lân-khah)藉的所在 (só͘-chāi)北傳佛教 (大乘佛教 ) 閣再 (koh-chài)分做2个派別 (phài-pia̍t)。 1 (phài)經由 (keng-iû)Keshen Mil (thòaⁿ)去到 (khì-kàu)新疆 (Sin-kiong), jī (chhiáⁿ)漢代 (Hàn-tāi)時陣 (sî-chūn)傳入 (thôan-ji̍p)中國,形成 (hêng-sêng)漢傳 (Hàn-thôan)佛教 (漢傳佛教),後來 (āu--lâi)閣再傳入去 (thôan-ji̍p-khì)朝鮮 (Tiâu-sián),日本佮越南 (O̍at-lâm)。另外閣1派主要佇西藏 (Se-chōng)地區碳今 (thòaⁿ-kin),人叫做藏傳 (Chōng-thôan)佛教 (藏傳佛教),嘛就是 (mā-to̍h-sī)馬教 (ma-kàu)

基本 (Ki-pún)教義[修改]

拜佛 (Pài-hu̍t)的人認為 (jīn-ûi)世間 (sè-kan)充滿 (chhiong-bóan)痛苦 (thòng-khó͘)萬物 (bān-bu̍t) (lóng)毋是 (m̄-sī)固定 (kò͘-tēng)不變的 (put-piàn--ê) (che)後綴 (hō͘-chòe)無常 (bû-siông)。佛教的基本教義是四諦 (sù-tè) (四谛),就是 (to̍h-sī) " (khó͘) (chi̍p) (bia̍t) ()" (苦,集,灭,道)。

苦諦 (Khó͘-tè)是佛教的起點 (khí-tiám)人為 (jîn-ûi)人生 (jîn-seng)有7 (hāng)苦 : " (seⁿ)", " (lāu)", " (pīⁿ)", " ()", "分離 (hun-lî)", "怨分 (òan-hūn)", "球人 (kiû--lâng)"(求不得)。只欲 (Chí-beh)來到 (chia) (to̍h)必定 (pit-tēng) (ài) (siū)痛苦的折磨 (chiat-bôa)

集諦 (Chi̍p-tè)解說 (kái-soeh)產生痛苦的根源 (kun-gôan),認為講,是人就有 (to̍h-ū)約望 (iok-bōng)就會 (to̍h-ē)產生後果 (hiō-kó) (ah)後果就是痛苦的根源 (kin-gôan)。這就是因果 (in-kó)學說。

滅諦 (Bia̍t-tè)說明 (soeh-bêng) (beh)按怎 (án-chóaⁿ)消除 (siau-tû)痛苦。認為 (koan)kiàn是愛消除約望。

道諦 (Tō-tè)共人講明 (kóng-bêng)修道 (siu-tō)路途 (lō͘-tô͘)方法 (hong-hoat),講愛通過 (thong-kòe)八正道 (pat-chèng-tō) (八正道) 的修行 (siu-hēng)才會當達到 (ta̍t-kàu)不先 (put-seng)不滅 (put-bia̍t)絕對 (cho̍at-tùi)恬靜 (tiām-chēng)影玩 (éng-góan)超脫 (chhiau-thoat)警戒 (kéng-kài)

佛教教導 (kàu-tō)人愛忍軌球星 (lún-khúi-kiû-seng)任勞任怨 (jīm-lô-jīm-òan),愛有子午 (chú-ngó͘)犧牲 (hi-seng)精神 (cheng-sîn)。佛教提倡 (thê-chhiòng)眾生 (chiòng-seng)平等 (pêng-téng),認為任何 (jīm-hô)人只欲相信 (siong-sìn) (Hu̍t)就會當得著解脫 (kái-thoat)

釋迦摩尼 (bat)試過 (chhì-kòe)鬼仔款 (kúi-á-khóan)步數 (pō͘-sò͘)想欲 (siūⁿ-beh) (thè)人得著解脫。到尾仔, (i)佇1 (châng)菩提樹 (phô͘-thê-chhiū) (kha) (siūⁿ)7 ()7 (ji̍t)總算 (chóng-sǹg)覺悟 (kak-ngō͘),伊悟出 (ngō͘-chhut)1 (tiâu)理論 (lí-lūn) : 人定著 (tiāⁿ-tio̍h)經過 (keng-kòe)修行才會當消除煩惱 (hôan-ló)稀微 (hi-bî),達到完全 (ôan-chôan)解脫的警戒,了後就得著大智慧 (tì-hūi)了切 (liáu-chhiat)生死 (seⁿ-sí)按呢 (án-ne)子然 (chú-jiân)就會凡而 (ôan-lî)苦楚 (khó͘-chhó͘)

佛教 (kok)教派 (kàu-phài)佇發展當中 (tang-tiong)攏總 (lóng-chóng)形成各自 (kok-chū)特色 (te̍k-sek)佮教義。

小乘佛教堅持 (kian-chhî)佛教上早時 (siōng-chá-sî)的教義,認為釋迦摩尼是 (siōng)代先 (tāi-seng)徹底 (thiat-té)覺悟的人,毋是神明 (sîn-bêng)指示 (chí-sī)與景 (í-kéng)完全解脫的偉人 (úi-jîn) (Ah)普通 (phó͘-thong)人若欲跟隨 (kin-sûi)的教導,必須 (pit-su) (seng)出家 (chhut-ke)和尚 (hôe-siūⁿ)做1 (chām)時間 (sî-kan)最後 (chòe-āu)撤地 (thiat-tē)解脫成做 (chiâⁿ-chò)阿羅漢 (a-lô-hàn) (阿罗汉)。小乘佛教崇拜 (chông-pài)寺廟 (sī-biō)植樹 (ti̍t-sū) (秩序),講寺廟商徵 (siong-tin) (tio̍h)世間的佛塔,也就是 (iā-to̍h-sī)曼陀羅 (bān-tô-lô) (曼陀罗)。

大乘佛教人為人人 (lâng-lâng)攏會當成佛 (sêng-hu̍t),人經過修行攏下當 (ē-tàng)去到西方 (se-hng)極樂 (ke̍k-lo̍k)世界,就是成做。大乘佛教崇拜佛像 (hu̍t-siōng) (佛像),認為無一定 (bô-it-tēng)愛出家,只欲心內 (sim-lāi)總有 (chóng-ū)1 (kang)仝款 (kāng-khóan)嘛會 (mā-ē)成做

佛教的影響 (éng-hiáng)[修改]

佛教 (tùi)亞洲 (A-chiu)國家的影響上蓋 (siōng-kài) (chhim),佛教的思想 (su-sióng)已經成做信教 (sìn-kàu)國家人民 (jîn-bîn)的人生觀念 (koan-liām)毋過 (M̄-koh)印度,佛教文化 (bûn-hòa)卻是 (khiok-sī)愈來屢 (lú-lâi-lú) (pāi)hài, hiān-chú是佛度 (hu̍t-tō͘)佇印度只有 (chí-ū)0.6% 个仁扣 (jîn-khàu), jī且 (chin)分散 (hun-sòaⁿ)

佛教隆盛的國家佮地區, (in)民族 (bîn-cho̍k)文化佮藝術 (gē-su̍t)攏總受著 (siū-tio̍h)佛教思想 (chiok)大的影響。

佛經 (Hu̍t-keng)[修改]

參考佛經列單 (lia̍t-toaⁿ)

佛經包含 (pau-hâm)佛教一切 (it-chhè)學說。佛經的全集 (chôan-chi̍p)雨做 (hō͘-chòe)大藏經 (Tāi-chōng-keng)

佛教宗派 (chong-phài)[修改]

佛教制度 (chè-tō͘)[修改]

Pian-chi̍p tiong 這拋猶未有人寫。請鬥補充內容.

佛教文化[修改]

Pian-chi̍p tiong 這拋猶未有人寫。請鬥補充內容.

外部 (Gōa-pō͘)連結 (liân-kiat)[修改]